Oświadczenie Komisji ds. Etyki przy Krajowym Biurze ds. Przeciwdziałania Narkomanii

z dnia 19 kwietnia 2013 r.

w sprawie prośby Biura Rzecznika Praw Osób Uzależnionych o przedstawienie opinii o zasadach prowadzenia w ośrodkach stacjonarnych zajęć rehabilitacyjnych w formie pracy


Zajęcia rehabilitacyjne w formie pracy realizowane w ośrodkach stacjonarnych i innych programach terapeutycznych powinny spełniać następujące warunki:

• praca jest zorientowana na uzyskiwanie umiejętności samoobsługowych, zawodowych i społecznych niezbędnych w procesie zdrowienia i usamodzielniania,
• praca jest dostosowana do potrzeb i możliwości pacjenta, a jej rodzaj i zakres są z nim uzgadniane,
• praca jest jedynie elementem programu terapii, a nie jego dominującą częścią,
• praca nie ogranicza dostępu do innych form terapii, szczególnie do psychoterapii grupowej i indywidualnej,
• praca nie ogranicza dostępu do czasu wolnego i możliwości kształtowania umiejętności konstruktywnego jego wykorzystywania,
• praca nie ogranicza dostępu do edukacji i rozwoju osobistego,
• praca nie jest stosowana jako kara lub nagroda,
• praca nie stanowi formy finansowania placówki,
• praca nie jest wykorzystywana do zaspokajania prywatnych potrzeb personelu placówki.

Praca jest istotnym, niezbędnym składnikiem metody społeczności terapeutycznej. Jej stosowanie w ośrodkach stacjonarnych powinno być podporządkowane celom terapeutycznym. Decyzja, czy jakieś konkretne zajęcia ergoterapeutyczne są podporządkowane celom terapeutycznym, czy też celom gospodarczym ma jednak w wielu wypadkach charakter uznaniowy.  Może to prowadzić do nieporozumień lub nadużyć. Nieadekwatne stosowanie pracy jako elementu terapii może demotywować pacjentów, obniżać jakość terapii i jej skuteczność oraz przyczyniać się do nieuzasadnionego wydłużania programów terapii.

Komisja ds. Etyki zwraca się do środowiska terapeutów uzależnień z rekomendacją bardzo rozważnego stosowania ergoterapii i zachowania zrównoważonych proporcji pomiędzy poszczególnymi elementami realizowanej oferty terapeutycznej.